تفاوت فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی؛ بررسی جامع

یکی از سوالاتی برای بیشتر دانش‌آموزان و داوطلبان کنکوری مطرح می‌شود، تفاوت فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی و مباحث ارائه شده در این دو کتاب است. از آنجایی که این درس، درس مشترک بین دو رشته ریاضی و تجربی است، بسیاری از مباحث کلی بین دو رشته مشابه هستند و تنها در بخش‌های خاصی با هم متفاوت‌اند.

شباهت و تفاوت فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی

فیزیک به‌عنوان یکی از دروس پایه و تخصصی در هر دو رشته ریاضی و تجربی شناخته می‌شود و هرکدام از رشته‌ها متناسب با نیاز رشته و سطحی از مباحث که به آن نیاز دارند، به یادگیری درس فیزیک می‌پردازند. در این میان بخاطر تخصصی‌تر بودن این درس در رشته ریاضی، ساختار علمی و موضوعی بعضی سرفصل‌ها به شکل عمیق‌تر در رشته ریاضی آموزش داده می‌شود، در حالیکه همین مفاهیم به صورت اطلاعات اضافه و بخش “بیشتر بدانید” در اختیار دانش آموزان تجربی قرار می‌گیرد. در ادامه این بخش به بررسی فصل های فیزیک دوازدهم تجربی و فیزیک دوازدهم ریاضی و تفاوت‌های میان آنها می‌پردازیم.

مقاله مرتبط: آسان‌ترین فصل‌های فیزیک کنکور؛ بررسی 0 تا 100

فصل های فیزیک تجربی

🔹 فیزیک دهم:

• فصل 1: فیزیک و اندازه‌گیری
• فصل 2: ویژگی‌های فیزیکی مواد
• فصل 3: کار، انرژی و توان
• فصل 4: دما و گرما

🔹 فیزیک یازدهم:

• فصل 1: حرکت بر خط راست
• فصل 2: دینامیک و حرکت دایره‌ای
• فصل 3: نوسان و موج
• فصل 4: برهم‌کنش‌های موج

مقاله مرتبط: روش مطالعه درس فیزیک؛ با این روش ها درصد فیزیک بالا بزن!

🔹 فیزیک دوازدهم:

• فصل 1: الکتریسیته ساکن
• فصل 2: جریان الکتریکی و مدارها
• فصل 3: مغناطیس و القای الکترومغناطیسی
• فصل 4: فیزیک اتمی و هسته‌ای

فصل های فیزیک ریاضی

در بین کتاب‌های فیزیک متوسطه دوم، کتاب فیزیک (3) هر دو رشته ریاضی و تجربی، کمترین تفاوت موضوعی را با یکدیگر دارند و فقط بحث تخصصی شدن بعضی مباحث مطرح است. فصل های فیزیک دوازدهم ریاضی هم مانند همان سرفصل های فیزیک تجربی است که در ادامه به تفاوت‌های موجود در این کتاب‌ با کتاب فیزیک (3)  رته تجربی اشاره می‌کنیم:

مقاله مرتبط: روش مطالعه فیزیک کنکور ریاضی؛ سریع و آسان یاد بگیر

🔹 فیزیک دهم:

• فصل 1: فیزیک و اندازه‌گیری
• فصل 2: ویژگی‌های فیزیکی مواد
• فصل 3: کار، انرژی و توان
• فصل 4: دما و گرما

🔹 فیزیک یازدهم:

• فصل 1: حرکت بر خط راست
• فصل 2: دینامیک و حرکت دایره‌ای
• فصل 3: نوسان و موج
• فصل 4: برهم‌کنش‌های موج

🔹 فیزیک دوازدهم:

• فصل 1: الکتریسیته ساکن
• فصل 2: جریان الکتریکی و مدارها
• فصل 3: مغناطیس و القای الکترومغناطیسی
• فصل 4: فیزیک اتمی و هسته‌ای
• فصل 5: فیزیک کوانتومی
• فصل 6: نسبیت خاص

مقایسه ی فصل های فیزیک تجربی و ریاضی

مقاله مرتبط: بهترین منابع فیزیک کنکور ریاضی 1404؛ منابع رتبه ساز!

مباحث مشترک میان فیزیک تجربی و ریاضی

اگر بخواهیم کتاب‌های فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی را از نظر مشترک بودن مباحث مورد بررسی قرار دهیم باید هر فصل را به‌صورت جداگانه تحلیل کنیم. به‌طور کلی مباحث مشترکی که در این دو کتاب هستند شامل تعاریف، فرمول‌ها و کاربردهای یکسانی می‌شوند که در هر دو رشته مورد استفاده است. از طرفی مفاهیم کلی فیزیک مانند قوانین نیوتن، اصطکاک و تحلیل نیروها هم برای هر دو رشته تجربی و ریاضی و کاربردی است و یادگیری دقیق آنها برای داوطلبان هر دو رشته الزامیست.

دیگر مباحث مشترک بین دو رشته شامل مفاهیم پایه طول موج، دوره تناوب و فرکانس از فصل سوم و مدل‌های اتمی، انرژی هسته‌ای و پرتوزایی از فصل چهارم می‌شود. استفاده از اصول فیزیکی یکسانی مانند حرکت، نیرو، نوسان و انرژی در فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی، مهمترین وجه شباهت در آموزش‌های این دو رشته است.

تفاوت بودجه بندی فیزیک تجربی و ریاضی در کنکور

اگر بخواهیم فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی را از نظر بودجه‌بندی مورد تحلیل قرار دهیم، ابتدا باید به این نکته اشاره کنیم که در کنکور سراسری، تعداد سوالات درس فیزیک برای رشته تجربی 30 سوال و برای رشته ریاضی 45 سوال است. زمان‌بندی پاسخ به این سوالات برای هردو رشته یکسان بوده و حدوداً 80 ثانیه برای هر سوال است که زمان کلی پاسخ به سوالات فیزیک در رشته تجربی 37 دقیقه و در رشته ریاضی 55 دقیقه است.

از طرفی تفاوت بودجه بندی فیزیک دوازدهم در رشته تجربی و ریاضی شامل تقسیم‌بندی درصدی متفاوت این کتاب می‌شود که سهم مباحث فیزیک دوازدهم در کنکور تجربی 75% و در کنکور ریاضی 80% است. تفاوت اصلی این بودجه‌بندی هم در مباحث پایه مانند بخش الکتریسیته و مغناطیس است که برای رشته ریاضی کاربرد دارد. تقسیم بندی براساس فصل‌های این کتاب هم برای هر رشته به شرح زیر است:

اگرچه بسیاری از مباحث بین دو رشته مشترک است، اما تفاوت فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی در عمق مفاهیم، تعداد سوالات و بودجه‌بندی باعث می‌شود که روش مطالعه و برنامه‌ریزی برای هر رشته متفاوت باشد. به‌همین دلیل داوطلبان باید با توجه به بودجه‌بندی کنکور خود، تمرکز بیشتری بر فصل‌های مهم داشته باشند تا بتوانند عملکرد خوبی از خود نشان دهند.

منابع پیشنهادی برای فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی

یکی از ابتکارات مهم جهیشنو برای داوطلبان کنکوری و دانش‌آموزان متوسطه دوم، برگزاری دوره‌های آنلاین و کلاس‌های برخط فیزیک، برای تمامی پایه‌ها از دهم تا کنکور است. در دپارتمان فیزیک جهیشنو هر آنچه که از یک کلاس فیزیک فوق‌العاده نیاز دارید را پیدا خواهید کرد و می‌توانید با بهره بردن از کلاس‌های بی‌نظیر و اساتید نامی فیزیک، خود را بیش از دیگران برای شرکت در کنکور سراسری و امتحانات نهایی آماده کنید.

سخن پایانی

درس فیزیک یکی از درس‌های بسیار جذاب دوره متوسطه دوم است که به صورت اختصاصی برای هر دو رشته ریاضی و تجربی تدریس می‌شود. تفاوت فیزیک دوازدهم تجربی و ریاضی به نسبت سایر پایه‌ها کمتر است و بیشتر مربوط به مفاهیم عمقی و کاربردهای هر مبحث بوده که در رشته ریاضی پیچیده‌تر هستند و داوطلبان رشته تجربی با مباحث کاربردی هر فصل و تعاریف کلی آنها سر و کار خواهند داشت.

سوالات متداول

نویسنده : تیم تحریریه جهشینو

تیم تحریریه جهشینو متشکل از برترین اساتید و مشاوران کنکور کشور است. هر یک از اعضای این تیم سال‌ها تجربه تدریس و مشاوره در حوزه کنکور را در کارنامه خود دارند. این اساتید با شناخت کامل از ساختار کنکور و دروس مختلف، بهترین و کاربردی‌ترین مطالب را برای موفقیت شما در کنکور گردآوری کرده‌اند.